Za nami niezwykle udane warsztaty antydyskryminacyjne przeprowadzone przez Panią Agnieszkę Król, metodą Teatru Forum. Nasza wolontariuszka, Anna Mincberger napisała o nich artykuł. Zachęcamy do czytania i oglądania zdjęć 🙂
Warsztaty antydyskryminacyjne metodą Teatru Forum
Czy wiesz jaka jest sytuacja osób niepełnosprawnych w Polsce? Czy wiesz z jakimi barierami i problemami spotykają się na co dzień? Czy społeczeństwo ma świadomość jak dalece, przez swoje zachowania, dyskryminuje osoby w jakiś sposób odmienne? Na te i inne pytania dotyczące położenia, w jakim znajdują się osoby z jakąkolwiek dysfunkcją (czy to narządu ruchu, wzroku lub inną), starali się odpowiedzieć uczestnicy warsztatów antydyskryminacyjnych, które odbyły w miejscu spotkań Integracyjnego Teatru Aktora Niewidomego, w podziemiach Kościoła św. Stanisława Kostki. Warsztaty prowadzone były przez Panią Agnieszkę Król, badaczkę z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dyskusja w integracyjnej grupie osób z różnymi stopniami i formami niepełnosprawności oraz pełnosprawnych, była bardzo szeroko zakrojona i obejmowała bardzo wiele płaszczyzn dyskryminacji i nierówności. Metodą, którą pracowaliśmy był tzw. Teatru Forum – polegający na inscenizacji różnorakich problemów z udziałem uczestników prawdziwych wydarzeń, a następnie omawiania ich. W scenkach brali udział aktorzy teatru ITAN – to osoby niedowidzące lub całkowicie niewidome, więc na co dzień spotykające się z różnorakimi problemami… Niektóre ich opowieści i relacje były wprost niewiarygodne lub tak trudne, że osoba w pełni sprawna jeśliby nie słyszała tego wprost z ich ust mogłaby poddać je w wątpliwość. Między innymi dlatego tak ważne są tego typu spotkania i projekty uświadamiające społeczeństwo – pokazujące czego doświadczają osoby z niepełnosprawnością.
Pani Agnieszka Król rozdała wszystkim uczestnikom warsztatów krótki, zaledwie dwudziestosiedmiominutowy film „Kraków miastem bez barier”. Jako wolontariusz uczestniczący w warsztatach i osoba również nie w pełni sprawna (także spotykająca się na co dzień z różnymi problemami), nie patrzyłam jednak na rozmaite ograniczenia z punktu widzenia osób z dysfunkcją wzroku czy poruszających się na wózku. W owym filmie pokazane jest jak dogłębnie nieprzystosowana jest w dalszym ciągu nasza służba zdrowia czy urzędy organizacji publicznych w Krakowie. Szokująca była dla mnie m.in. pokazana w filmie, sytuacja kobiety na wózku nie mającej możliwości skorzystania z dostosowanego gabinetu ginekologicznego.
Trudno jest odnaleźć się w momentach kiedy spotykamy się z reakcją wrogą czy niechęcią, np. stanowiskiem, że skoro jesteś chory czy niepełnosprawny to powinieneś zamknąć się w domu i nie oczekiwać od nikogo specjalnego traktowania czy pomocy. Niestety osoby sprawne dość często nie potrafią postawić się w sytuacji osób choć w najmniejszym stopniu odmiennych, dyskryminując je na wiele sposobów. W takich sytuacjach jest jednak wiele dróg obrony i reakcji na krzywdzące zachowania.
Pani Agnieszka przekazała nam wiedzę na temat tego jak się zachować w momencie kiedy potraktowano nas niewłaściwie w jakimś miejscu – czy to w urzędzie, w pracy, na ulicy, czy nawet we własnym środowisku domowym (ponieważ i takie sytuacje się zdarzają, jak wynika z relacji uczestników warsztatów). Rodzina również potrafi odsuwać od normalnego i pełnego życia w domu i w społeczeństwie, w jakiś sposób, mając zapewne na względzie „tylko i wyłączne jej dobro”.
Dlatego tak ważne jest dobre funkcjonowanie instytucji, które takiej osobie z niepełnosprawnością mają obowiązek pomagać i reagować, w momencie zaistnienia sytuacji trudnej. Jest wiele dróg pomocy i instytucji oraz organizacji państwowych (i nie tylko), do których można się zwrócić, są to między innymi:
1. Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego.
2. FIRR – fundacja zajmująca się m.in. monitoringiem naruszania praw człowieka.
Jednak zanim zwrócimy się do którejkolwiek organizacji czy fundacji, reagujmy sami. Nie pozostawiajmy sytuacji nie domówionych. Możemy bronić się na wiele sposobów, np. poprzez:
a) zapytania (np. „Czy ty naprawdę tak myślisz?”),
b) reakcję emocjonalną (wyrażenie co czujemy),
c) komunikat „Ja” (opisanie co mi to robi).
Często bywa tak, że osoba źle nas traktująca nie uświadomi tego sobie, jeśli my jej tego nie uzmysłowimy. Domagajmy się swoich praw i odpowiedniego traktowania. Jako osoby z niepełnosprawnością mamy swoje prawa zagwarantowane m.in. przez Konwencje Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ. Trzeba tylko mieć tego świadomość i odpowiednio zareagować.
Warsztaty zakończyły się jednym wnioskiem, do którego doszli wszyscy uczestnicy. Takich spotkań i akcji uświadamiających, jak chociażby częstsze publiczne projekcje wspomnianego filmu czy nasze warsztaty, powinno być więcej.
Spotkania antydyskryminacyjne dały mi osobiście o wiele szersze spojrzenie na ogólną sytuacje osób z niepełnosprawnością i większą wiedzę na temat tego, gdzie mogłabym zwrócić się w razie potrzeby, a Pani Agnieszka dysponująca naprawdę ogromnym doświadczeniem i wiedzą poprowadziła je doskonale.
Autor: Anna Mincberger
Słuchamy i dyskutujemy.
Ustawianie pierwszych „scenek”.
Przygotowania do sceny w urzędzie.
Scena, w której zaborcza mama nie dopuszcza pełnoletniej córki do głosu podczas spotkania w urzędzie.
Kolejna scena Teatru Forum.
Scena „ustępowania” miejsca w komunikacji miejskiej.
Scena bójki – Stanisław i Kazimierz.
Dyskusja po odegraniu scen. Wspólnie szukaliśmy alternatywnych rozwiązań.
